Blogs
Jonggeleerd! - Lessen over leren!
Jonggeleerd les 1: maak het kleiner!
Wil je iets leren of doen en het lukt niet: maak het kleiner!
Als we iets willen leren, maken we het vaak te groot in ons hoofd. Dan gaan we ertegen opzien. Dan zakt de moed je in je schoenen. Dus: maak het kleiner!
Je moet voor je studie een boek lezen, een heel boek! Hoe dan? Begin gewoon met 5 minuten lezen per dag, of een hoofdstuk per dag. En hou je strikt aan deze afspraak. Niet meer en niet minder.
Iedereen kan leren jongleren met 3 ballen. Veel deelnemers aan onze workshops zijn te enthousiast. Zij willen meteen met 3 ballen vloeiend kunnen gooien. Dat is teveel en te groot. Maak het kleiner, betekent hier: begin met 1 bal en dan 2 minuten per dag netjes van je ene hand naar je andere hand. Niet meer en niet minder.
Het grote voordeel? Als je het klein genoeg maakt, lukt het altijd. En wat word je als iets lukt: blij!
Jonggeleerd les 2: leren = na-apen!*
Leren is eerst en vooral na-apen. Elke ouder weet het. Of we het leuk vinden of niet, diep in ons zit een kopieerkracht. Onbewust hebben we de neiging om gedrag waarmee we geconfronteerd worden na te apen. Als je dit weet, kun je kiezen voor een bewuste respons. Als je mensenkinderen iets wil leren, wees het voorbeeld.
We zeggen immers: "goed voorbeeld doet goed volgen". En, helaas is het omgekeerde ook waar. Managers klagen soms: "Ze doen niet wat ik zeg!". De spiegel zegt dan: "Misschien doen ze wat jij doet?"
" voor de liefhebbers: klinkerbotsing, dus een streepje!
Jonggeleerd les 3: use your senses!
Mensen zijn verschillend. O a. in de manier waarop ze via hun zintuigen waarnemen. Wil je iemand wat leren? Wil je iedereen bereiken? Wees flexibel in je taal: gebruik de taal van de zintuigen. Gebruik zintuigwoorden!
Voel je aan wat hier gezegd wordt? Hoor jij wat hier bedoeld wordt? Zie je het voor je?
"In ons team voel je je meteen thuis, je ruikt de passie, wij zijn stralende professionals, ons motto: geen woorden maar daden! Smaakt dat naar meer?"
"Op onze afdeling hangt de frisse geur van werklust en spel. Wij gaan elke dag voor goud. Je proeft als het ware de passie. Voel jij je verbonden met onze missie? We horen graag van je!"
Hoe voelt dit? Heb je daar een beeld bij? Hoe klinkt dat voor jou? Smaakt dat naar meer?
Jonggeleerd les 4: vier de vragen!
Bij het begin van een jongleerworkshop vraagt een deelnemer: waarom is het belangrijk om dit te leren? Een ander vraagt: wat gaan we doen? Een derde vraag: hoe ziet het programma van de workshop eruit? Weer een ander: wat heb je hier eigenlijk aan?
Uit deze vragen blijkt dat ieders leerpad ergens anders begint. Sommigen willen eerst horen dat je door te leren jongleren je je brein traint, je meer grijze stof aanmaakt en de wisselwerking tussen je linker- en rechter hersenhelft (je corpus callosum) stimuleert. Dit stimuleert o.a. de geheugenfunctie.
Anderen horen graag eerst ; we gaan uiteindelijk leren met 3 ballen een cascade te gooien. Vandaag doen we met name oefeningen met 1 bal en gaan we ook een filmpje kijken.
Een derde komt in actie als hij of zij weet: de workshop duurt 20 minuten, de trainer geeft eerst altijd een demonstratie, dan een kleine oefening met feedback en we gaan ook met elkaar oefenen. Wat je eraan hebt? Je kan even lekker ontspannen, even bewegen, even uit je hoofd en op feesten en partijen kan jij ineens met 3 sinaasappelen onverwacht uit de hoek komen!
Of in een andere context;
1. Het is belangrijk om onze klanten nog beter te woord te staan. Daardoor werken we aan een beter relatie en krijgen we een duidelijker klantbeeld, en kunnen we onze klanten beter bedienen.
2. Beter te woord staan betekent o.a. de klanten groeten als ze de winkel binnenkomen.
3. Hoe je dat doet? Door een glimlach op je gezicht te toveren, iemand aan te kijken, goedemorgen zeggen, of een knikje geven.
4. Jij hebt leuker klantcontact en daardoor meer plezier in je werk.
Introduceer je een nieuwe werkwijze, en geef je hierover een presentatie?
Vertel waarom de nieuwe werkwijze belangrijk is. Wat die werkwijze inhoudt. Hoe de implementatie zal zijn en hoe het werkt. En wat je medewerkers eraan hebben in de praktijk.
Effectief leren houdt altijd rekening met deze 4 vragen:
1. Waarom is het belangrijk om dit te leren of te doen?
2. Wat wil ik precies leren? Wat moet ik precies doen?
3. Hoe ga ik het leren? Hoe doe ik dat dan?
4. Wat heb ik eraan in de praktijk?
Jonggeleerd les 5: show it!
Hoe weet je dat je het kan? Hoe weet je dat je het weet?
Hoe weet je dat je kunt fietsen? Hoe weet je dat je de tafel van 13 uit je hoofd kent? Hoe weet je dat je een videogame beheerst?
Dat weet je, omdat je kunt laten zien dat je kunt fietsen. Aan jezelf en aan anderen. Omdat je hardop de tafel van 13 kan opzeggen. Omdat je een bepaald level in de videogame kunt behalen.
Uiteindelijk is dus waarneembaar gedrag de ultieme toetssteen, om te checken, om te weten of je iets weet of kan. Gedrag wat je kunt laten zien, wat waarneembaar is en gemeten kan worden.
Fietsen, rekenen en gamen heb je ooit geleerd. Tot een zeker niveau. Toen had je het "geleerd" en beheerste je het.
Het leren speelt zich hierbij af in je lichaam en in je brein. En wil je weten of je iets echt geleerd hebt? Of wil je weten of jouw medewerkers iets echt geleerd hebben? Show me, laat het zien. Zorg dat het zichtbaar gemaakt wordt in waarneembaar gedrag. En, afhankelijk van de situatie in meetbaar gedrag
Jonggeleerd les 6: Wees nieuwsgierig!
Immanuel Kant zegt dat we de wereld zoals die echt is (Das Ding an sich), nooit volledig kunnen kennen. Het is dus verstandig om onderscheid te maken tussen a. de wereld enerzijds en b. onze ervaring van de wereld anderzijds.
Onze ervaring van de wereld is waar we ons bewust van zijn. Onze ervaring van de wereld verwarren we vaak met de echte wereld. We gaan er daarmee vaak vanuit dat iedereen de wereld op dezelfde manier ervaart als jij. “Zie je dat dan niet!”, “Dat heb ik toch gezegd!”.
Onze ervaring van de wereld is (helaas en gelukkig) een onvermijdelijke vervorming van de echte wereld. Meesters in leren zijn zich hier constant van bewust.
Al het leren start immers met een zintuiglijke prikkel. Je hoort een geluid of je hoort of ziet een woord of een zin. Je ruikt een geur, je proeft iets of je voelt een sensatie.
Het vervormen is dan al begonnen. Want de prikkel die door onze zintuigen is opgepikt moet door ons neurologische systeem. Een geluidsprikkel o.a. via het oor, synapsen en zenuwbanen. Uiteindelijk belandt een prikkel in ons brein. Eerst de oude stukjes brein daarna nieuwere.
Ons neurologisch systeem is ook nog eens beperkt. Wij mensen zijn wat betreft het waarnemen van geluiden bijvoorbeeld beperkt tot geluiden tussen 20 Herz en 20.000 Herz. Geluiden met een hogere of lagere frequentie (die bestaan, vraag maar aan je hond!) worden door de mens niet gehoord.
Geluid, wat er aantoonbaar en bewezen is in de wereld, wordt door ons mensen niet waargenomen. In onze ervaring is het er niet.
Van de geluiden die binnenkomen, leren we woorden maken. Woorden die we vervolgens betekenis gaan geven. Meesters in leren kunnen zich, als dat nodig is, bij elk woord afvragen: “Wat betekent dit woord precies voor jou?”
Meesters in leren zijn dus in eerste instantie zonder oordeel, vullen niks in en zijn heel erg nieuwsgierig!
Jonggeleerd les 7: slapen en leren!
In Brave New World (1932) van Aldous Huxley (het boek wordt elk jaar actueler) wordt het verschijnsel hypnopedie beschreven; leren en conditioneren terwijl je slaapt.
Het is een leuk idee, een aantrekkelijk idee zelfs. En het werkt niet. Je kunt geen taal leren door 's nachts naar woordjes te luisteren. Je kunt ingewikkelde vraagstukken niet doorgronden door de uitleg 's nachts in je slaap voorgelezen te krijgen. Makkelijker vraagstukken trouwens ook niet.
De meeste hersengebieden die je nodig hebt om te leren, doen als je slaapt, iets anders. Zij verwerken, organiseren ervaringen en rusten uit. Je gehoor werkt wel, dus de woordjes komen wel binnen maar er gebeurt niks mee.
Goed slapen is wel een voorwaarde om te kunnen leren en informatie een plek te geven in je langetermijngeheugen. Misschien ken je het type dat goed is in het halen van toetsen en examens? Het type dat 's nachts nog even doorhaalt en slaagt voor het examen? Voor de korte termijn een nuttige kwaliteit! Grote kans echter dat een week later het grootste deel alweer is verdampt.
Leren kost voor de meeste mensen namelijk tijd. Tijd die nodig is om te kennis te integreren, informatie te laten landen en ervaringen te evalueren en te herkauwen.
Dat doen we 's nachts en hier hoef je helemaal niks voor te doen!
Slaap lekker!
Jonggeleerd les 8: "What you see is who you wanna be"
Quincy Jones (13 maart 1933 - 3 november 2024) . Een van de meest inspirerende voorbeelden uit de moderne geschiedenis wat betreft leiderschap, creativiteit, muzikaliteit en rechtvaardigheid.
Deze uitspraak doet hij over zijn jeugd. In een Netflix-documentaire. Hij wilde gangster worden. "What you see is who you wanna be".
Groeide op in armoede met buidelratten op het menu. Want dat was zijn omgeving: pure armoede, bendegeweld, overvallen, inbraken; de South Side of Chicago.
Tijdens een inbraak breekt er iets bij hem in. Hij loopt tegen een piano aan, pingelt erop en is verkocht. Er breekt iets in zijn wereldbeeld en hij besluit in de muziek te gaan. De rest is geschiedenis. Hij herkent zijn passie en grijpt zijn kans.
Je omgeving bepaalt voor een deel wat je ziet qua voorbeelden, mogelijkheden en kansen. Voor een deel, je kunt regie pakken door je omgeving te veranderen of, net als Q passie te durven voelen waar die zich manifesteert.
Jonggeleerd les 9: afleren - De verleiding de baas!
Stel, je houdt van paprikachips. Je bent een echte liefhebber. Niet van 1 chippie, maar als de zak open is, dan moet-ie leeg! Je weet dat over de chips is nagedacht, over de textuur, de smaak, de vorm, de geur.
Met name over de smaak is goed nagedacht. Zodanig dat bij 1 hapje je brein enorm wordt getriggerd: hier moet je meer van hebben!
Stel, je wil niet meer op deze manier reageren. Dat kan en is zelfs relatief eenvoudig. Een klein beetje discipline en de eerste stap is gezet naar een voedingspatroon waar je meer grip op hebt. Misschien zelfs naar een leven waarop jij zelf meer grip hebt! Tijd om te beginnen met afleren!
De basis van afleren is simpel. In het voorbeeld van de paprikachips: voordat je de chips in je mond stopt, is er een trigger. Je loopt door de supermarkt en ziet de zakken met paprikachips. Je bent op een feestje en er staan grote bakken met oranjekleurige chippies naar je te grijnzen. Misschien kun je zelfs een beeld in je hoofd oproepen van paprikachips. Mogelijk ga je er zelfs een beetje van watertanden!
De truc is om de trigger (het beeld dat je creëert in je brein) te verbinden met een beeld dat walging bij je oproept. Waarschijnlijk heb je je onbewust laten “programmeren” door de chipsfabrikant. Tijd dus om af te leren, een nieuw neurologisch lijntje te leggen en jezelf te deprogrammeren.
Kijk een aantal keer per dag naar het filmpje hierboven. Dat mag op het toilet. (Bij voorkeur als er geurig gepoept wordt!) Het effect is dat je brein bij het zien van paprikachips in de echte wereld het beeld van wormen en de gevoelde walging (en de gekoppelde geuren) oproept.
Het resultaat zal zijn: minder trek!
Succes!!
Uiteraard werkt dit ook met andere beelden waarmee je jezelf laat verleiden:)
